Wat is bidirectioneel laden?

Elektrische auto wordt opgeladen, stekker verbonden met laadpoort, in een stadstraat bij schemering.

Wat als je geld kon verdienen aan jouw elektrische auto? En nee, dan bedoelen we niet als parttime Uber-chauffeur. De nieuwste hype in de wereld van elektrische auto’s en energie is bidirectioneel laden. Hiermee kan je jouw auto gebruiken als een soort thuisbatterij, maar is dat wel een goed idee? In dit artikel duiken we de voor- en nadelen van bidirectioneel laden in.

Wat is bidirectioneel laden?

Elektrische auto’s beschikken over vrij grote accu’s. Een Tesla Model 3 Long Range heeft bijvoorbeeld een ‘tank’ van 75 kWh, terwijl het gemiddelde huishouden zo’n 8 kWh per dag verbruikt. Het opladen van een elektrische auto duurt dan ook een paar uur, afhankelijk van de laadpaal die je gebruikt. Maar wat als je al die stroom voor meer kan gebruiken dan alleen rijden?

Met bidirectioneel laden kan jouw auto stroom terugleveren. Dat komt in verschillende vormen, namelijk:

  • Aan het stroomnet (Vehicle to Grid)
  • Aan het huishouden (Vehicle to Home) 
  • Aan andere opladende apparaten (Vehicle to Load)

Bidirectioneel laden is een interessant toekomstbeeld waarin eigenaars van elektrische auto’s hun eigen stroomverbruik thuis kunnen optimaliseren. Wanneer jouw auto bijvoorbeeld in de garage staat, heb je niks aan die volle batterij. Dan kan je net zo goed de stroom terugleveren, of binnenshuis verbruiken.

Hoe werkt bidirectioneel laden?

De meeste elektrische auto’s die je nu op de markt ziet, zijn ontworpen om maar één kant op te laden. Logisch, want je koopt een auto natuurlijk voornamelijk om er in te rijden. Elektrische auto’s hebben net zoals zonnepanelen en een thuisbatterij namelijk een omvormer. Oudere modellen hebben omvormers die alleen AC (wisselstroom vanaf het stroomnet) omzet naar DC (gelijkstroom die de auto verbruikt).

Dat gaat in de toekomst veranderen. Modernere modellen komen al met tweezijdige omvormers die ook DC weer kunnen omvormen tot AC. Daarmee zet je de eerste stap richting bidirectioneel laden. Je hebt verder namelijk ook een laadpaal nodig die bidirectioneel laden ondersteunt. Ook laadpalen worden in de eerste instantie ontworpen om één ding te doen: de auto opladen.  

Je zal dus een auto én laadpaal moeten hebben die bidirectioneel laden ondersteunen. Wanneer je dat hebt, kan je bidirectioneel laden. Jouw auto en laadpaal communiceren met elkaar om zo de stroom vanuit jouw accu aan het stroomnet of jouw huis te leveren. Hiervoor is het ook handig om een slim energiebeheersysteem te hebben, zoals de NextEnergy gateway voor thuisbatterijen. Zo’n systeem zorgt ervoor dat jouw auto en laadpaal op optimale momenten bidirectioneel laden.

Beide zijn nog niet de norm, maar steeds meer nieuwe automodellen beginnen het te ondersteunen. In de nabije toekomst kan je dus verwachten dat bidirectioneel laden toegankelijker wordt voor iedereen.

Meer weten over slim laden? We hebben er een handige gids over geschreven. Lees: de complete gids over slim laden.

De huidige mogelijkheden van bidirectioneel laden

Momenteel kan je bidirectioneel laden in drie vormen opdelen: Vehicle To Grid (V2G), Vehicle To Home (V2H), en Vehicle to Load (V2L). Als jouw auto bidirectioneel laden ondersteunt, betekent het niet meteen dat het alle drie kan. Informeer hier dus goed over als je op zoek bent naar de juiste auto en laadpaal.

Vehicle To Grid (V2G)

Met Vehicle To Grid kan jouw auto stroom terugleveren aan het stroomnet. Dat brengt ook meteen financiële voordelen met zich mee als je een dynamisch energiecontract hebt. Jouw auto wordt opgeladen op de goedkoopste momenten, en kan dit vervolgens weer terugleveren wanneer de prijzen stijgen. Dat is financieel interessant voor jou, maar helpt ook vooral om ons stroomnet in balans te brengen.

De meeste mensen laden hun elektrische auto namelijk op in de avond, wanneer stroom juist maximaal wordt verbruikt. Een elektrische auto die volledig wordt opgeladen in een avond verbruikt ongeveer net zoveel stroom als 10 gemiddelde huishoudens op een dag. Wat als dat in de middag gebeurt, wanneer er juist heel veel stroom wordt geproduceerd door zonnepanelen? Die opgeslagen stroom voer je in de avond juist terug, en houdt zo alles in balans.

Vehicle To Home (V2H)

Natuurlijk hoef je die opgeslagen stroom niet terug te leveren aan het net. Je kan het net zo goed zelf verbruiken. Vehicle To Home laat een elektrische auto het aangesloten huishouden voorzien van stroom. Het enige dat je daarvoor hoeft te doen is de auto aangesloten laten aan de laadpaal, sinds die is aangesloten aan jouw meterkast. 

V2H biedt in bepaalde omstandigheden ook de mogelijkheid om tijdens een stroomstoring gewoon stroom te blijven verbruiken, omdat jouw auto nu als een back-up accu kan fungeren. Dit is echter wel afhankelijk van de auto en de laadpaal.

Vehicle To Load (V2L)

Vehicle To Load laat jouw auto andere apparaten opladen. Dat werkt net iets anders dan V2H, sinds je letterlijk jouw apparaten kan koppelen aan de auto. Denk aan je laptop opladen terwijl je onderweg bent, of bij lekker weer toch kiezen om de elektrische fiets wat extra charge te geven.

Ook de mogelijkheden van V2L zijn afhankelijk van het model van de auto, dus informeer goed naar de opties.

Welke auto kan bidirectioneel laden?

Er zijn nog niet veel modellen op de markt die bidirectioneel kunnen laden, maar ze bestaan wel. De volgende elektrische auto’s kunnen al bidirectioneel laden:

  • Kia Soul
  • Mitsubishi Outlander PHEV
  • Nissan Leaf
  • Skoda Enyaq
  • Volkswagen ID.3
  • Volvo EX90

Het is te verwachten dat er in de toekomst meer merken met modellen komen die bidirectioneel laden ondersteunen.

Heeft bidirectioneel laden invloed op de accu van elektrische voertuigen?

De precieze invloed van bidirectioneel laden op de accu van een elektrische auto wordt nog onderzocht. Het is natuurlijk logisch aan te nemen dat het dagelijkse op- en ontladen van de accu bij het bidirectioneel laden zal leiden tot een kortere levensduur van de batterij. 

De vraag waar we nog geen antwoord op hebben is hoe groot die impact is op lange termijn. De Tesla Model 3 is bijvoorbeeld ontworpen om zo’n 1.500 laadcycli mee te gaan. De gemiddelde gebruiker zal hier meer dan 20 jaar mee kunnen doen. Maar wat gebeurt er als die auto ook jarenlang wordt ‘gebruikt’ wanneer het gewoon in de garage staat? Er wordt nog steeds onderzoek gedaan naar de precieze impact van bidirectioneel laden op de levensduur van elektrische auto’s.

De toekomst: kansen en uitdagingen van bidirectioneel laden

Is bidirectioneel laden de toekomst? Dat is nog niet helemaal duidelijk. Het is zeker een erg slimme ontwikkeling waarmee iedereen met een elektrische auto kan bijdragen aan het balanceren van het stroomnet. De vraag is nu: is dat het waard? 

Het is namelijk nog niet helemaal bekend hoeveel je precies bespaart (of zelfs verdient met V2G) door bidirectioneel te laden. Hoewel het nobel is om dat te doen voor het stroomnet, zal het voor de meeste EV-eigenaren vooral interessant zijn als bidirectioneel laden ook rendabel is. Je accu om de paar jaar vervangen zonder daar iets voor terug te zien is voor niemand leuk.

Bidirectioneel laden kan dus zeker een rol spelen in het balanceren van ons stroomnet, maar dan moet het wel goed worden geconfigureerd. Fabrikanten van elektrische auto’s, laadpalen, en energiemanagementsystemen zullen een manier moeten vinden om bidirectioneel laden gangbaar te maken zonder daarvoor in te leveren op levensduur. Bijvoorbeeld door een limiet te plaatsen op hoeveel van de accu dagelijks gebruikt kan worden voor het bidirectioneel laden.

Wil je het risico niet nemen? Dan kan je altijd kiezen voor een thuisbatterij. Thuisbatterijen zijn, zoals de naam al verklapt, ontworpen om stroom terug te leveren aan het huishouden of het stroomnet. Je kan dan ook verwachten dat ze een langere levensduur hebben dan een auto die constant wordt gebruikt als batterij en als voertuig. Met 6.000 laadcycli is de verwachte levensduur ongeveer vier keer langer dan een elektrische auto, en je kan dankzij de slimme aansturing zo’n batterij in wel 6½ jaar terugverdienen.

Veelgestelde vragen over bidirectioneel laden

Welke auto’s hebben bidirectioneel laden?

Momenteel zijn er nog niet veel elektrische auto’s die bidirectioneel kunnen laden. Ze zijn er echter wel. Zoals o.a.: 

  • Nissan Leaf en Nissan E-NV200
  • Mitsubishi Outlander PHEV 
  • Kia Soul
  • Volkswagen ID.3
  • Volvo EX90

Wat kost een bidirectionele laadpaal?

Wat een bidirectionele lader kost, varieert. Je kunt er echter van uitgaan dat je tussen de € 1.000 en € 6.000 betaalt. De prijs is onder andere afhankelijk van het merk, het model, de capaciteit, de functionaliteit en eventuele extra functies.