De laatste tijd hoor je in het nieuws steeds meer over ons overbelaste stroomnet. Recentelijk schreef demissionair minister Jetten nog over de mogelijke problemen waar we de komende jaren mee te maken kunnen krijgen. Gelukkig betekent dat (nog) niet dat jij geen TV meer kan kijken, maar het is belangrijk om te begrijpen wat een overbelast stroomnet betekent, en wat wij met z’n allen kunnen doen om de situatie voor iedereen te verbeteren.
Waarom is het stroomnet vol?
Het stroomnet raakt overbelast omdat het stroomverbruik in Nederland enorm is toegenomen in de afgelopen jaren. Mede door stijgende gasprijzen zijn we als land erg snel over gaan stappen naar elektrische alternatieven. Tijdens piekuren (tussen 16:00 en 20:00) verbruiken zowel huishoudens als bedrijven heel veel stroom, waardoor het stroomnet op volle toeren draait om iedereen toch te voorzien van energie.
Overdag wordt er veel stroom opgewekt door zonnepanelen. Deze toename in stroomproductie komt echter niet overeen met ons verbruik, wat in de vroege middag juist veel lager is. Vraag en aanbod zijn daardoor zelden in balans; buiten de piekuren is er juist meer stroom beschikbaar op het net, en die wordt niet efficiënt verbruikt.
Moeten we dan minder stroom verbruiken?
Het antwoord op die vraag is een beetje dubbel. De reden voor deze toename in stroomverbruik is namelijk niet per se negatief — het betekent juist dat huishoudens overstappen naar duurzamere opties zoals elektrische auto’s en warmtepompen. Dat is beter voor het milieu en, door de stijgende gasprijzen, uiteindelijk ook voor jouw portemonnee.
Hoewel het zeker helpt om onnodig stroomverbruik te beperken, betekent dit niet dat je ineens terug moet naar de handmatige afwas. De grootste bijdrage die jij kan leveren is nadenken over wanneer je stroom verbruikt. Probeer zo veel mogelijk het gebruik van energieslurpers te bewaren voor buiten de piekuren. Denk daarbij aan je (vaat)wasmachine, de stofzuiger, of het opladen van jouw elektrische auto.
Wanneer zowel bedrijven als huishoudens hun stroomverbruik beter verspreiden over de dag, dragen we allemaal een steentje bij aan een stabieler stroomnet. Daarnaast kan jij ook profiteren van energieverbruik buiten piekuren. Met een dynamisch energiecontract betaal je namelijk de uurprijzen voor stroom. Zo ben jij in de dalmomenten, wanneer er veel stroom wordt geproduceerd en weinig verbruikt, goedkoper uit én help je direct het overbelaste stroomnet wat te balanceren.
Het volle stroomnet en bedrijven
Grote bedrijven verbruiken zo veel energie dat zij speciale aansluitingen hebben. Deze grootverbruikers verbruiken, zoals de naam impliceert, erg veel stroom en gas. Ook zij zullen dus een steentje moeten bijdragen aan het balanceren van het stroomnet. Naast dat ze veel verbruiken, zijn ook juist bedrijven vaak de dupe van een overbelast stroomnet. Door heel Nederland staan meer dan 6.000 bedrijven op de wachtlijst om een grootverbruikersaansluiting te krijgen.
De overheid probeert zuinigheid voor bedrijven te stimuleren door €166 miljoen beschikbaar te stellen voor energiehubs. Deze hubs sporen bedrijven aan om hun stroomverbruik meer op elkaar af te stemmen en zo de druk op het stroomnet tijdens piekuren te verminderen. Volgend jaar kunnen bedrijven ook groepscontracten afsluiten om zo de beschikbare ruimte op het stroomnet te delen.
Verder geldt voor bedrijven hetzelfde als voor huishoudens. Probeer na te denken over onnodig stroomverbruik, en zeker tijdens piekuren. Het loont ook om zuinigere apparaten aan te schaffen. Denk aan A-label vaatwasmachines en keukenapparatuur, en ook duurzamere monitors kunnen een groot verschil maken op lange termijn.
Weetje: een E-label wasmachine verbruikt twee keer zo veel stroom als een A-label. Zo bespaar je per jaar €36 met een zuinige wasmachine!
Dit is wat netbeheerders gaan doen aan een vol stroomnet
We bevinden ons nu in een groeipijn situatie. We willen naar een gasvrije en duurzame samenleving, maar daarvoor moeten we wel de infrastructuur hebben om een toename in stroomverbruik te ondersteunen. Die hebben we nog niet, en dat is waar de netbeheerders zich op gaan richten.
De uitbreiding van ons stroomnet is niet goedkoop, zo gaan de jaarlijkse investeringen in het stroomnet van €4 miljard naar €8 miljard in 2025. Zelfs dan is het nog de vraag of het genoeg is. Hoewel het aanbod van stroom zal stijgen met de uitbreiding van het stroomnet, blijft onze vraag naar stroom ook alsmaar meestijgen. Een logisch gevolg van onze transitie naar een duurzamere maatschappij.
Dit betekent echter wel dat de netbeheerkosten in 2024 zullen stijgen, zoals ze de afgelopen jaren ook deden. Vooral tijdens de energiecrisis waar we ons in bevinden, gaan veel huishoudens dat voelen. De precieze stijging in netbeheerkosten zijn nog niet bekend, maar het ACM (Autoriteit Consument en Markt) houdt overzicht om ervoor te zorgen dat deze kosten niet te ver stijgen.
Wat gaat de overheid doen aan een vol stroomnet?
Het demissionair kabinet wil de uitbreiding van het stroomnet helpen te versnellen. Dit doen ze door grond beschikbaar te stellen voor de bouw van nieuwe infrastructuur, en bepaalde juridische processen in te korten. Zo kunnen netbeheerders sneller aan het werk om ons stroomnet uit te breiden.
"Het Nederlands elektriciteitsnet staat onder druk. De elektrificatie van bedrijven en huishoudens gaat steeds sneller en dat is goed nieuws voor de verduurzaming van ons land. Dit brengt de Nederlandse klimaatdoelen binnen bereik en maakt de samenleving minder afhankelijk van fossiele brandstoffen. De uitbreiding van de elektriciteitsnetten kan dit tempo van de energietransitie echter niet bijhouden, ondanks forse investeringen van de netbeheerders, dit jaar ruim 5 miljard euro. Dit stelt de samenleving voor een historische opgave. Naast zo snel mogelijk bijbouwen zijn meer vergaande maatregelen nodig om de netcongestie te beperken en de verduurzaming maximaal te ondersteunen." - Minister Jetten
Wat betekent dit voor jou?
Nee, je hoeft je nog geen zorgen te maken dat je jouw TV-tijd moet rantsoeneren. Toch kan een overbelast stroomnet op een langere termijn gevolgen hebben voor iedereen. Minister Jetten verwacht dat de toename in stroomverbruik tussen 2026 en 2029 tot stroomuitvallen tijdens piekuren kan leiden.
Het overbelaste stroomnet is dus voor iedereen een probleem. Gelukkig kunnen we er ook met z’n allen iets aan doen. Door bewuster om te gaan met ons stroomverbruik, kunnen we vraag en aanbod beter in balans brengen. Dat willen wij bij NextEnergy ook stimuleren door jou lagere tarieven te laten betalen wanneer je tijdens dalmomenten stroom verbruikt. Zo profiteer jij van goedkopere stroom, en draag je een steentje bij aan het vrijmaken van het stroomnet tijdens piekuren. Benieuwd naar hoeveel stroomprijzen kunnen verschillen tussen piek- en dalmomenten? Je vindt hier de actuele stroomprijzen.
Een stap naar de toekomst
Er is natuurlijk meer dat je kan doen om meer zelfvoorzienend te worden. Naast zonnepanelen worden ook thuisbatterijen een steeds interessantere optie voor huishoudens. Met een thuisbatterij kan je namelijk energie opslaan buiten piekuren, en die juist verbruiken wanneer het stroomnet weer overbelast dreigt te raken. Zo word jij onafhankelijker van het net, help je het ook meteen te balanceren voor de rest van het land, én kan je met een dynamisch energiecontract ook nog eens extra besparen! Je slaat zo namelijk goedkope stroom op, en verbruikt het tijdens duurdere uren.
Voor een thuisbatterij van NextEnergy zal je nog heel even moeten wachten. Wel kan je al op de wachtlijst komen te staan via een pre-order. Of jou nou interesse hebt in een thuisbatterij of niet, je kan altijd profiteren van een dynamisch energiecontract. Benieuwd naar jouw bespaarmogelijkheden? Je berekent binnen een minuut jouw aanbod bij NextEnergy.
